In this article, we will share MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः Pdf, These solutions are solved subject experts from the latest edition books.
MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Surbhi Chapter 4 सङ्ख्याबोधः
MP Board Class 6th Sanskrit Chapter 4 अभ्यासः
प्रश्न 1.
उचितशब्देन रिक्तस्थानं पुरयत-
(उचित शब्द से खाली स्थान की पूर्ति करो)
(क) एकं ………… अस्ति। (बालकः/बालिका/फलम्)
(ख) तिस्त्रः …………….. सन्ति। (बालिकाः/बालकाः/फलानि)
(ग) सप्तः …………. सन्ति। (गजः/अश्वाः /अजा)
उत्तर:
क) फलम्
(ख) बालिकाः
(ग) अश्वाः
प्रश्न 2.
उचितपरिवर्तनेन रिक्तस्थानं पूरयत (उचित परिवर्तन से रिक्त स्थान को पूरा करो)
(लता, बाला, छात्र, गृह, बालक, नृपः, अजा, गृह, मनुष्य, गज)
(क) द्वै ………..।
(ख) तिस्त्रः ……….।
(ग) द्वौ ……….।
(घ) चत्वारि …………।
(ङ) षट् ………..।
(च) सप्त …………
(छ) नव …………।
(ज) दश……………।
(झ) पञ्च …………।
(ब) त्रयः ………….।
उत्तर:
(क) लते
(ख) बालाः
(ग) छात्रौः
(घ) गृहाणि
(ङ) बालकाः
(च) नृपाः
(छ) अजाः
(छ) गृहाणि
(झ) मनुष्याः
(ञ) गजाः।
प्रश्न 3.
उचितसङ्ख्यापदेन पूरयत(उचित संख्या शब्द से पूरा करो)
(क) …………. फलम्।
(ख) …………. जनाः।
(ग) ………………. लते।
(घ) …………… मयूराः।
(ङ) …………… अश्वौ।
(च) ……………. नेत्रे।
(छ) ……………. पुष्पाणि।
(ज) …………… पर्वताः।
(झ) …………… गजाः।
(ज) ……….. माला।
उत्तर:
(क) एकं
(ख) सप्त
(ग) द्वे
(घ) पञ्च
(ङ) द्वौः
(च) द्वे
(छ) चत्वारि
(ज) अष्ट
(झ) नव
(ञ) एका।
प्रश्न 4.
संस्कृतसङ्ख्याः लिखत(संस्कृत संख्या को लिखो)
(क) २………… (स्त्रीलिङ्ग)
(ख) ४ ……….. (पुल्लिङ्ग)
(ग) २ ………… (नपुंसकलिङ्ग)
(घ) १………… (पुल्लिङ्ग)।
(ङ) ३…………. (स्त्रीलिङ्ग)
(च) २ ………… (नपुंसकलिङ्ग)
(छ) २…………(पुल्लिङ्ग)
(ज) १ ……….. (नपुंसकलिङ्ग)
(झ) ३ ………… (पुल्लिङ्ग)
(ञ) १ ………… (स्त्रीलिङ्ग)
उत्तर:
(क) द्वे
(ख) चत्वारः
(ग) त्रीणि
(घ) एकः
(ङ) तिस्रः
(च) द्वे
(छ) द्वौ
(ज) एकम्
(झ) त्रयः
(ञ) एका।
प्रश्न 5.
गणनां कृत्वां संख्यां लिखत (गिनती करके संख्या लिखो)
उत्तर:
(क) द्वे
(ख) तिस्त्रः
(ग) त्रीणि
(घ) षट्
(ङ) दश
(च) दश
(छ) पञ्च
(ज) अष्ट
(झ) चत्वारः
(ञ) नव।
योग्यताविस्तर :
सङ्ख्यां कण्ठस्थीकुरुत (सङ्ख्याओं को कण्ठाग्र करो)
सङ्ख्याबोधः हिन्दी अनुवाद :
1. एकः वृक्षः।
एक पेड़।
2. द्वौ बालको।
दो बालक।
3. त्रयः अश्वाः।
तीन घोड़े।
4. चत्वारः घटाः।
चार घड़े।
5. पञ्च कुक्कुराः।
पाँच कुत्ते।
6. षट् कपोताः।
छ: कबूतर।
7. सप्त शुकाः।
सात तोते।
8. अष्ट मूषकाः।
आठ चूहे।
9. नव मृगाः।
नौ हिरण।
10. दश मयूराः।
दस मोर।
1. एका बालिका।
एक लड़की।
2. द्वे बालिके।
दो लड़कियाँ।
3. तिस्त्रः मालाः।
तीन मालाएँ।
4. चतस्त्रः अजाः।
चार बकरियाँ।
5. पञ्च चटकाः।
पाँच चिड़ियाँ।
6. षट् घटिकाः।
छः घड़ियाँ।
7. सप्त मक्षिका
सात मक्खियाँ।
8. आष्टा छुरिका
आठ छुरियाँ।
9. नव पिपीलिका
नौ चींदियाँ।
10. दस लड़कियाँ।
दश बालिका
अनुवाद :
पुल्लिङ्ग-एक, दो, तीन, चार, पाँच।
स्त्रीलिङ्ग :
एक, दो, तीन, चार, पाँच।
नपुंसकलिङ्ग :
एक, दो, तीन, चार, पाँच।
नोट :
संस्कृत में-पुल्लिङ्ग, स्त्रीलिङ्ग तथा नपुंसकलिङ्ग में संख्यावाचक शब्दों के रूपों में भेद उपर्युक्त तालिका में देखा जा सकता है।